vrijdag 22 maart 2013

Core stabiliteit, wat bedoel je?


Core-stabiliteit is tegenwoordig een veelgehoorde term. Op sportscholen worden core-klasjes gegeven, topsporters doen aan core training, fysiotherapeuten oefenen met patienten de core-stabiliteit. Opvallend hierbij is dat er volkomen andere dingen gedaan worden.
Waar de sporters met relatief zware belasting trainen, zie je de fysiotherapeut zijn patient liggend op een oefenbank een beetje de navel laten intrekken. Hoe is dit te rijmen?
Daarvoor moeten we eerst iets meer begrijpen over core-stabiliteit.

Met core-stabiliteit wordt bedoeld de mate waarin we controle hebben over de romp, en dan met name het gedeelte ter hoogte van de buik. Voor alle duidelijkheid, hier horen ook de rug en het bekken bij! Het punt is dat die controle niet onder alle omstandigheden hetzelfde is. Zolang er een lage belasting is kan het lichaam de romp met subtiele spieractiviteit zo controleren dat er nog beweging mogelijk is (mobiele strategie). Wordt de belasting zwaarder dan wordt ook die spieractiviteit opgevoerd. Op een gegeven moment wordt daardoor de beweging van de romp geblokkeerd (rigide strategie). Dit gebeurt dus bij belastende activiteiten (zwaar en/of snel).
Aangezien sporters functioneren aan de hoge belastingskant lijkt het logisch dat zij trainen aan de zware kant van de core stabiliteit. Hier zit echter een grote adder onder het gras!

De beschreven opbouw van core-stabiliteit geldt voor gezonden, dus voor mensen zonder lichamelijk probleem. Heb je wél een probleem, dan kan je lijf minder goed de controle doseren. Het gevolg is dat je lijf eerder de rigide strategie toepast.
Zeker sporters die zoveel trainen op kracht zullen bij een blessure snel de rigide strategie opzoeken. Een belangrijk nadeel van de rigide strategie is dat daardoor veel druk of spanning op de andere structuren in je lijf gezet wordt. Een tweede nadeel is dat het veel energie kost, waardoor spieren ook uitgeput en overbelast kunnen raken. Sporters met een blessure lopen dus de kans dat juist door core training op hun niveau de prestaties achteruit gaan.
Wat dan te doen?

Vanuit het perspectief van het Spine & Joint Centre is het van belang dat het lichaam weer leert te coordineren met de mobiele strategie. Dit is overigens niet een echt leerproces, maar meer een herinneringsproces. De motorcontrole zit al in het zenuwstelsel ingebakken, het moet alleen weer geactiveerd worden. Trainen op een lager niveau met de mogelijkheid tot soepel, mobiel bewegen is hiervoor aan te raden. Zeker bij schaatsers, die gewend zijn met hun rug volledig geblokkeerd te presteren is dit een uitdaging!

zondag 10 maart 2013

Te weinig vrouwen aan de top! Biologische valkuil?


De afgelopen weken is in het Vara programma 'De Wereld Draait Door (DWDD) het tekort aan vrouwen in topfuncties in de zakelijke wereld (en aan tafel bij DWDD zelf) onderwerp van gesprek geweest. Zo betoogde minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap afgelopen vrijdag 8 maart dat ook mannen op dit probleem moeten worden aangesproken.  Ali B (tafelheer) reageerde met de opmerking dat dit probleem toch wat ingewikkelder in elkaar stak. Ik denk dat Ali B hier de spijker op zijn kop slaat en ook al besef ik me hiermee op uitermate glad ijs te begeven, wil ik Ali's opmerking graag met een voorbeeld uit het Spine & Joint Centre onderbouwen.

Wij zien in het Spine & Joint Centre veel vrouwen met bekkenpijn. Hoewel deze klachten ook door bijvoorbeeld een ongeval kunnen ontstaan, krijgen nogal wat vrouwen deze klachten tijdens de zwangerschap of rond de bevalling. Een van de redenen waarom deze klacht er zo bij deze vrouwen in hakt is dat hun leven zoals ze zich dat hadden voorgesteld er geheel anders uit komt te zien. Veel vrouwen hadden bedacht om hun carriere tijdelijk te onderbreken voor het krijgen van kinderen. Na een intensievere zorgperiode zouden ze de zorg van de kinderen combineren met het vervolg van hun carriere, bij voorkeur in deeltijd. De bekkenpijnklachten gooien dit mooie plan volledig overhoop. 

Nu kun je van bekkenklachten, mits goed aangepakt, goed herstellen. Wij zien dan ook veel vrouwen die tijdens de behandeling zienderogen opknappen en zowel de zorg voor de kinderen als hun carriere weer kunnen oppakken. Wat er echter vaak gebeurt is dat de zorg voor de kinderen redelijk vlot, maar de carriere maar heel moeizaam wordt opgepakt. Dit wordt nog wel eens geweten aan de verhoudingsgewijs zware belasting van de werkzaamheden. Niet zelden geven vrouwen echter aan dat, eenmaal kinderen gekregen, de zorg voor de kinderen veel meer trekt dan zij ooit hadden kunnen denken. En veel meer dan de oorspronkelijk zo geambieerde carriere. 

Wat ik hier mee wil aangeven is dat wat wij sociaal gezien met zijn allen zo graag wensen wel eens gedwarsboomd kan worden door oeroude biologische principes. Het is vanzelfsprekend dat vrouwen dezelfde mogelijkheden en kansen krijgen als mannen. Maar als de natuur ons nog steeds een loer draait, moeten we dat dan de mannen verwijten mevrouw Bussemaker?

Jan-Paul van Wingerden
Bestuurder Spine & Joint Centre